Door: Nicky de Boer, leesbevorderaar en oprichter Lezenslessen
In een wereld waarin jeugdboeken stelselmatig worden ondergewaardeerd, pleit Nicky de Boer voor een herwaardering van literatuur voor jongeren. Van meesterwerken als ‘Hele verhalen voor een halve soldaat’ tot avontuurlijke verhalen als ‘De Allergrootste’ – deze prachtige, gelaagde verhalen verdienen een prominente plek in onze boekenkasten én leescultuur.
Wanneer ik door de boekhandel loop, de bestsellerlijsten bekijk of de boekenkast van bekenden doorspit, valt mij vaak één ding op: er staan heel weinig jeugdboeken (verhalen voor jongeren van ca. 12-15 jaar) in. Dat vind ik jammer, want er zijn ontzettend veel mooie jeugdboeken. Daarnaast vind ik boeken voor deze doelgroep ontzettend belangrijk.
Lezen heeft onder jongeren helaas niet zo’n positief imago; vooral onder jongens is dit het geval. Zij zien lezen vaak als vrouwelijke bezigheid…en dat is natuurlijk niet iets waar je als jonge knul mee geassocieerd wilt worden. Maar dat is niet alles. Ook volwassenen kijken vaak neer op jeugdliteratuur. En ik snap het. Een beetje. Tijdens mijn studie las ik veel literatuur voor volwassenen, maar ik volgde ook een vak over jeugdboeken en YA waar een leeslijst bij hoorde. In de trein probeerde ik de covers van die boeken toch een beetje uit het zicht te houden voor mijn medereizigers. Het voelde misschien toch wat kinderachtig, denk ik.
Nog steeds reis ik regelmatig met de trein, maar tegenwoordig toon ik de covers vol trots aan mijn medereizigers. Ik neem de prachtige jeugdliteratuur die er is en jeugdboekenauteurs serieus, want als wij volwassenen dat niet doen, dan zullen jongeren dat zelf ook nooit doen. Dat is niet de enige reden, want er zijn inmiddels al heel wat jeugdtitels die tot mijn favorieten boeken behoren.
Denk bijvoorbeeld aan Hele verhalen voor een halve soldaat en Hoe Tortot zijn vissenhart verloor. Beide geschreven door Benny Lindelauf en geïllustreerd door Ludwig Volbeda. Deze verhalen over broers die opgeroepen worden om in het leger te gaan, zitten fantastisch in elkaar, prikkelen de fantasie en bevatten prachtige illustraties waar ik uren naar kan kijken. En dat Ludwig Volbeda niet alleen heel verfijnd tekent, maar ook heel goed schrijft bewees hij met Oever. Een prachtig debuut over identiteit en ontdekken wie je bent, geschreven in briefvorm.
Heb je meer zin in een verhaal vol avontuur? Pak dan de boeken van de Italiaanse Davide Morisinotto op. Het eerste boek dat ik van hem las was De Allergrootste, over een weesmeisje dat wordt ontvoerd door piraten en vervolgens commandant van de machtigste vloot wordt. Ik bewaarde dit vuistdikke boek voor een vakantie met het idee daar wel even zoet mee te zijn, maar dat viel tegen. Na enkele dagen was het uit: ik vloog erdoorheen!
Het prachtige Pony van R.J. Palacio krijgt zonder twijfel vijf sterren van mij. Alles klopt in dit gelaagde verhaal waarin een jongen een onzichtbare vriend heeft. Alleen hij kan met zijn onzichtbare vriend communiceren, die ook met hem meegaat op pad, op zoek naar zijn gevangengenomen vader. Ook IJzerkop van Jean-Claude van Rijckeghem speelt zich af in het verleden. Een heerlijk verhaal over de koppige, stoere Stans die besluit om zich te vermommen als jongen om zich aan te sluiten bij het leger van Napoleon. Oh, en ken je De wonderverteller van Lida Dijkstra met illustraties van Djenné Fila al? Ook weer historisch en fantastisch gemaakt, net als Schaduw van Toet, van dezelfde makers.
Zoals je merkt kan ik het niet laten om direct meerdere tips te geven en ik vind het altijd moeilijk kiezen. Er zijn talloze interessante, geweldige en gelaagde jeugdboeken waar je als volwassen (en ervaren) lezer veel plezier aan kunt beleven. Pak ze op, deel de tips met de jongeren om je heen en praat over de verhalen. Want vanuit je eigen enthousiasme over die boeken praten werkt aanstekelijk. Zo zou het zomaar eens kunnen zijn dat we jongeren weer meer aan het lezen krijgen!
Bestselleritis
De boekenwereld is besmet met de bestselleritis. Het is makkelijk om je boeken online te kopen, maar een groot nadeel is dat je niet meer de toevallige tip of vondst van de boekhandelaar krijgt. Algoritmes toveren vooral de bestsellers op je beeldscherm. Trouwens, de hele boekenwereld wordt steeds commerciëler waardoor het boekenaanbod steeds minder divers en gedurfd is. Jammer, want het is juist zo leuk om een nieuwe schrijver te ontdekken. Met deze rubriek hopen we de meer avontuurlijke tips boven water te krijgen. Elke aflevering vertelt iemand over een boek dat indruk op hem maakte. Dit mag elk boek zijn, zolang het maar niet in de bestseller top 60 staat.
Vorige afleveringen
- Elk kind gun je een leraar als meester Staal
- Bevrijd uit de put
- Simon Vestdijk – nog altijd onweerstaanbaar
- Rascha, Rico en de onverdiende vergetelheid
- Een veiliger oord
- Zoek niet te hard, maar laat je vinden
- Do judge a book by it’s cover
- Lezen naast de lijst
- Sla als lezer je vleugels uit
- Spokendansende vragen
- Het niet vertaalde, het ondergeschoven en het vergeten boek
