Door Joke Aartsen
De 22e Dag van de Taal, Kunsten en Cultuur van afgelopen 17 januari startte zoals gebruikelijk in het Academiegebouw aan het Broerplein in Groningen. De dag is elk jaar weer een bron van inspiratie voor talen- en kunstdocenten uit het middelbaar, hoger en met name voortgezet onderwijs en natuurlijk ook een dag om collega’s te ontmoeten en kennis en ervaringen uit te wisselen. Aansluitend aan de ontvangst met koffie rondom een interessante informatiemarkt -waarbij dit jaar voor het eerst ook Noordwoord was vertegenwoordigd- is er voor ieder vak een vakbijeenkomst waarin belangrijke actuele (vak)zaken worden besproken. Vervolgens start de eerste van drie rondes workshops en lezingen. Snoepje van de dag en de officiële opening is het plenaire onderdeel in de fraai beschilderde aula, dit keer met Ramsey Nasr als speciale gast.
Nasr is acteur, regisseur en schrijver en sinds kort vooral ook vader. Hij werd geïnterviewd door Coen Peppelenbos die de kunst verstaat zelf weinig ruimte in te nemen en de gast te laten schitteren. Het podium pakken kan Nasr wel. Hij vertelde over de rol van kunst en literatuur in zijn leven, over wat kunst met een mens kan doen, over ‘de wereld die niet stopt bij de voordeur maar een drempel overgaat’, over ‘het sublieme’ en over het enorme belang en de noodzaak van kunstonderwijs voor de vorming van toekomstige kritische en actieve wereldburgers. De rol van het onderwijs en met name van bevlogen docenten is daarin ontzettend belangrijk benadrukte hij. Docenten kunnen zaadjes planten bij jongeren precies in die leeftijd waarin ze ontvankelijk zijn voor het opdoen van ervaringen die ‘groter zijn dan zijzelf’. Dat kan door activiteiten buiten het curriculum zoals (verplicht) museum- en theaterbezoek en ook door bijvoorbeeld het geven van leestips op maat.
Nasr is een groot poëzieliefhebber. Hij wil ‘schoonheid ontsluiten’ en van de fundamenten, de drab, poëzie maken. Hij heeft meerdere dichtbundels uitgegeven en bloemlezingen verzorgd en was van januari 2009 tot januari 2013 Dichter des Vaderlands. Bij zijn aftreden toentertijd presenteerde hij het project de Dichter Draagt Voor, een verzameling van eenentwintig verfilmde (klassieke) gedichten -te vinden op YouTube- die goed in te zetten is in het poëzieonderwijs. De vertolkingen maken het werk van oude dichters actueel en laten zien dat poëzie niet alleen maar ‘lastig en intellectueel’ hoeft te zijn. Momenteel werkt hij aan een nieuwe bundel waarbij brieven van Van Gogh de ‘drab’ leveren waarmee hij zijn gedichten schrijft.
Bij de workshop Poëzie is zo moeilijk nie vertelde promovenda Jet Oosterheert welk beeld 10- tot 14-jarigen hebben van een ‘dichter’: dat is een oude man met een bril en een baard, die droevig kijkt en in de nacht aan zijn schrijftafel zit. Tegenover een meer traditionele benadering in het poëzieonderwijs die uitgaat van het leren over en benoemen van kenmerken als rijm zet zij het belang van ‘ervaring’ als vertrekpunt, geïnspireerd op de drieslag van Biesta. In deze ‘drieslag’ (kwalificatie, socialisatie en persoonsvorming) is de vorming van de persoon belangrijk (persoonsvorming) en niet alleen kennis en vaardigheden (kwalificatie) en vorming in normen en waarden, tradities en praktijken (socialisatie). Deelnemers mochten met deze kennis ter plekke zelf een poëzieles maken bij een aangereikt format.
In het grote aanbod workshops en lezingen kwam De Wadden en het woord langs, Taal en identiteit, Vondels Lucifer voor 21e eeuwse pubers, AI en taalonderwijs en Emy Koopman in hoogsteigen persoon, geïnterviewd door de Marit Evers en Nynke de Haan, de onvolprezen meiden van Leve(n) Lezen. De keuze was weer reuze en gelukkig is er voor wie de dag gemist heeft volgend jaar een nieuwe kans om er bij te zijn!
