De nieuwe huisdichter van de Rijksuniversiteit Groningen begon deze week ook aan haar master Quantum Universe. Femke de Heer (2002) voltooide in Groningen de bachelor Astronomy en volgde enkele vakken aan de kunstacademie. Als dichter was ze al een regelmatige gast op de Groningse podia.
Dit jaar werd het vijfentwintigjarig bestaan van het huisdichterschap gevierd in de Usva. Sinds 2000 benoemt de universiteit een studentdichter die gedurende het collegejaar gedichten schrijft. Eerdere huisdichters waren Daniël Dee, Joost Oomen, Lilian Zielsta en, de huidige stadsdichter van Groningen, Esmé van den Boom. Het eerste optreden van de huisdichter is tijdens de opening van het academisch jaar.
“Mijn voordracht ging afgelopen maandag goed. Natuurlijk had ik geoefend, maar zo’n groot publiek in de Martinikerk is wel nieuw. Er zitten een paar herhalingen in het gedicht en daardoor liet ik wel even een stilte vallen, maar dat kan het gedicht hebben.”
“Tijdens de vakantie kon ik me mentaal voorbereiden. In juni kreeg ik een mailtje dat ik de nieuwe huisdichter ben en toen heb ik wel staan springen in mijn kleine studentenkamer. Ik heb veel gelezen en geschreven. Binnenkort sta ik ook op het Letterenfestival en daar heb ik een gedicht voor geschreven. Voor andere aankomende optredens hoefde ik geen nieuw werk te maken.”
Bij de opening van het academisch jaar droeg Femke haar gedicht weekdier/ stadsmens voor. “Het uitgangspunt is de verhouding tussen stad en platteland, ik kom namelijk uit Drenthe, en de afstand tussen student zijn en je ouders thuis. Hoe een gedicht uitpakt is bij mij niet te voorspellen, ik schrijf iets en stuur het langzaam naar het thema. Een gedicht heeft ook een eigen wil.”
“Ik denk niet dat het een typisch ‘Femke de Heer gedicht’ is. In veel gedichten speel ik met menselijke interacties en dat zit hier niet echt in. In elk gedicht probeer ik ook weer iets nieuws. ‘Sterrenhemel’ slaat niet meteen op mijn studie, die vraag krijg ik vaak. Soms komt zo’n beeld in mijn gedichten, maar ik ben er niet bewust mee bezig.”
“Door te lezen ben ik zelf begonnen met schrijven. Ik las vooral verhalen, maar toen ik voor het eerst gedichten las gingen mijn handen echt jeuken en wilde ik zelf aan de slag. Het allermooiste vind ik het werk van Charlotte Van den Broeck. Haar werk is heel inspirerend, maar het is ook zo goed dat het me kan frustreren. Dat ik al een paar jaar actief ben als dichter geeft een mooi fundament voor het aankomende jaar, ik kan iets teruggeven aan de universiteit en aan de scene.”
“Een van mijn plannen als huisdichter is om bij de Usva workshops te organiseren over hoe je gedichten kan lezen. Veel mensen denken dat poëzie moeilijk is en dat ze het niet begrijpen, die wil ik graag overtuigen. Laatst sprak ik op een feest iemand die zei gedichten niet te begrijpen. Toen las ik hem een gedicht van Tjitske Jansen voor en hij werd helemaal blij dat hij het snapte. Het goede gedicht voor de juiste persoon vinden is een uitdaging. Als ik mensen aan het lezen krijg kunnen we vandaaruit ook beginnen met het zelf schrijven van gedichten.”
Maarten Praamstra
Foto: Femke de Heer tijdens Dichters in de Prinsentuin 2023 | Reyer Boxem
weekdier/stadsmens
je valt in slaap onder het idee van een sterrenhemel, de stad
in stapels borden op het aanrecht, een uitgedrukte sigaret
je legt je handen om je oren en je noemt het de zee, het ruisen van een snelweg
schijnt ook een illusie te zijn
je droomt een schelp voor jezelf in de hoop dat je voor iemand eens
een zee kan zijn, dat iemand de ronkende motoren uit je borstkas los komt laten
je droomt een schelp voor jezelf maar je wenst alle zachte dingen —
de lasagne van thuis, rivierkeien in de zon, een perzikhuid — je hoort het niet koud te hebben
je legt je handen om je oren tegen de buik van de wereld
de buik gaat op en neer je luistert
naar het ruisen van dag en nacht dag en nacht
dag en nacht die in golfjes aanspoelen op het strand van je slaap
je zou bijna kunnen zeggen dat je nooit hebt bestaan
