Dit jaar vieren we 80 jaar vrijheid. Maar voor sommige mensen is de Tweede Wereldoorlog nog helemaal niet voorbij. De grootvader van Boris Wanders was NSB’er. Pas op zijn 65ste durfde Wanders in dit duistere en verzwegen familieverleden te duiken. Met poëzie geeft hij sindsdien woorden aan de zwaarte die hij voelt en doorbreekt hij het stilzwijgen in zijn familie. Op zondagmiddag 16 februari draagt Boris Wanders voor uit zijn gedichtenbundel On/t/schuld bij Boomker Boeken in Haren. Zijn vrouw Judith Lechner brengt in deze bundel met foto’s in beeld hoe moeilijk het is om de familiegeschiedenis in de ogen te kijken. On/t/schuld is confronterend en nodigt tegelijkertijd uit om verder te kijken dan ‘goed’ of ‘fout’. Wanders en Lechner zullen dan ook nadrukkelijk in gesprek gaan met aanwezigen over het onderwerp.
Vanaf 1 februari is in het Nationaal Gevangenismuseum in Veenhuizen een expositie onder dezelfde titel te zien. De tentoonstelling is in nauwe samenwerking met Wanders en Lechner ingericht en gaat in op de vraag hoe nazaten leven met de last van een verzwegen verleden. Het gevangenisdorp Veenhuizen speelde na de Tweede Wereldoorlog een rol in de detentie van verdachten en veroordeelde collaborateurs. Een van hen was de grootvader van Wanders, die tien jaar vast zat in Veenhuizen.
Boris Wanders is volgens zijn vrouw een ander, minder zwaarmoedig mens geworden nadat zij gezamenlijk in de familiegeschiedenis gedoken zijn op zoek naar het verhaal van Boris’ grootvader. Het zal niet verbazen dat Wanders voorstander is van opening van het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR). Zoals u ongetwijfeld gelezen hebt in de media was dit aanvankelijk ook de bedoeling per 1 januari 2025. De Autoriteit Persoonsgegevens heeft eind 2024 echter een officiële waarschuwing uitgegeven en er is besloten het online beschikbaar stellen van de CABR-dossiers voorlopig uit te stellen. Het CABR is het grootste oorlogsarchief van Nederland en bevat onderzoeken naar de rol van 425.000 personen tijdens de oorlog.
De presentatie van Boris Wanders en Judith Lechner begint zondag 16 februari om 15.00 uur bij Boomker Boeken, Raadhuisplein 7, Haren. De toegang is gratis, aanmelden is wel verplicht en kan hier.