Waarom zegt iedereen ‘ik besef me’ terwijl het toch écht ‘ik besef’ is? Waarom zeggen politici ‘ombuigen’ als ze ‘bezuinigen’ bedoelen? Waarom heten gehoorapparaten tegenwoordig ‘hooroplossingen’? Waarom zeggen advocaten ‘in dier voege’ en ‘domicilie’ als ze ‘op die manier’ en ‘woonplaats’ bedoelen? Wat is ‘sturen op kwaliteit’, waarom heet ‘geld terug’ tegenwoordig ‘cashback’ en waarom heet een vergadering tegenwoordig een ‘mieting’?
Taalclichés zijn overal: op kantoor, in de politiek, bij je gemeente en bij de kapper en vaak heel ergerlijk om naar te luisteren. Toch gebruiken we ze bijna allemaal voortdurend. In deze lezing leidt Japke-d. Bouma ons rond in de wereld van de platitudes, in het jargon, en de ergste ‘jeukwoorden’ zoals zij ze zelf noemt. Maar ze laat niet alleen zien wat de ergste jeuktaal is, maar ook waarom mensen dit soort taal zo vaak gebruiken, én hoe het anders kan.
Ze is er namelijk heilig van overtuigd dat als mensen minder jeuktaal gebruiken, hun taal duidelijker, levendiger en leuker wordt, het werk beter wordt als iedereen meteen begrijpt wat je bedoelt én dat de hele wereld ervan zal opklaren.
Na afloop van de lezing vindt een Meet & Greet (jeukwoord, zou Japke-d. zeggen) plus boekverkoop met Japke-d. Bouma plaats.
Japke-d. Bouma studeerde economie in Groningen, werkte bij De Bijenkorf, bij een softwarebedrijf in Rotterdam, bij de Volkskrant, en sinds 1997 bij NRC. Eerst als verslaggeefster over demografie, openbaar vervoer en onderwijs, daarna als avondchef bij nrc.next, eindredacteur bij binnenland en de middentafel, en tegenwoordig als columniste over werk, Het Leven, leiderschap, emancipatie, carrière en (kantoor)taal.
Haar missie is het werk makkelijker te maken voor de mensen die het moeten doen. Door minder vergaderen, minder flexplekken, minder bureaucratie, minder kantoortaal en minder managers. Maar ook gelijkwaardiger, en inclusiever, voor vrouwen én mannen.
Over die onderwerpen verkocht ze rond de 250 duizend boeken met titels als ‘Ga lekker zélf in je kracht staan’, ‘Werken doe je maar thuis’, ‘Mag ik even iets tegen je aanhouden?’, ‘Hoe vind je zélf dat het gaat?’, ‘De 19 dingen die je nooit met collega’s moet doen’, ’Ik kan nu niet bellen, want ik zit in een call’, ‘Wanneer ben je officieel een ouwe zak’. Haar laatste boek verscheen in oktober 2025: ‘Een vrouw als baas geeft alleen maar gezeik’.
In het najaar begon ook haar eerste theatertour met het programma ‘Mannen komen niet van Venus, en vrouwen ook niet’, over de ‘verschillen’ tussen vrouwen en mannen op het werk.
Marit Nygård
In het voorprogramma treedt Marit Nygård op, begeleid door haar pianiste Nienke.
Marit , singer-songwriter en onlangs afgestuurd bioloog in Groningen, zingt over wat haar raakt en haar kleinkunst. Pop, met vleugen van folk, is blij, boos, verdrietig of hoopvol, maar altijd eerlijk. Wie goed luistert krijgt een kijkje in het leven van een student die zich worstelt door volwassen worden, liefde en een veranderende wereld.