Door: Joke Aartsen
De Oosterparkwijk in Groningen bevat vele parels. Er is prachtige Amsterdamse School architectuur te bewonderen, er zijn levendige herinneringen aan het oude voetbalstadion en het idyllische ‘Blauwe dorp’ met boerderijwoningen vormt een oase van rust midden in de wijk. Een enigszins verborgen pareltje is boekhandel Rosa aan het begin van de Oliemuldersweg.
Het sympathieke kleine links-politieke boekwinkeltje is gevestigd in het Jannes van der Wal denksportcentrum in enkele ruimtes op de eerste verdieping. Vanwege de schoonheid van dat gebouw alleen al, is het de moeite waard er eens langs te gaan. Het is een gemeentelijk monument, in 1933 gebouwd als school in Dudokstijl, sinds 1980 in gebruik als verenigingsgebouw voor denksporten als bridge, schaken, dammen en ooit zelfs het Pokémonspel met kaarten.
Boekhandel Rosa is gespecialiseerd in anarchisme, feminisme, socialisme en verschillende vormen van activisme. Er worden dus met name ‘afsa’-boeken verkocht. Naamgeefster van de winkel is Rosa Luxemburg, de gekende 19e eeuwse Pools-Duits marxistische politica, filosofe en revolutionaire, die in 1919 in Berlijn vanwege haar politieke overtuiging en activiteiten opgepakt en vermoord is. Boekhandel Rosa bestaat al decennia en is in het verleden op diverse locaties gevestigd geweest. In de jaren ’80 en ’90 in kraakpanden als het Oude Politiebureau aan het Martinikerkhof en het gekraakte Wolters-Noordhoff Complex in de Boteringestraat, later een tijd in de Vredeswinkel aan de Steentilstraat en vanaf 1995 jarenlang in de oude jeugdsynagoge in de Folkingedwarsstraat. Vanwege ‘herontwikkelingsplannen’ van de gemeente, die blijkbaar nog altijd in ontwikkeling zijn, moest Rosa in 2019 ook daar weer uit en kreeg de winkel een plekje in het Oosterpark. Gelukkig weet het publiek Rosa ook hier aan de Oliemuldersweg te vinden.
Anarchistisch en buitenparlementair
In- en verkoop van nieuwe boeken is de kernactiviteit van de winkel. Leidend bij het aankoopbeleid is het anarchisme en buitenparlementaire. Op de plank met nieuwe titels staan boeken over feminisme, milieu en marxisme. Boeken van of over Anton Constandse en Kropotkin, boeken met veelzeggende titels als De wet van het kapitaal, Gokkers en graaiers, Alle moeders werken al, of met een minder veelzeggende titel als Een kleine geschiedenis aan de hand van schapen, dat een kritisch cultuurhistorisch boek blijkt te zijn.
Non-fictie vormt het grootste gedeelte van collectie, maar er zijn zeker wel wat nieuwe fictietitels te vinden. De politieke roman In dit land wil niemand wonen van Peter Lenssen staat in het schap, als ook een gestencild poëziebundeltje Dyke love. Vanzelfsprekend is er aandacht voor boeken van of over Groninger schrijvers of activisten. Zo ligt de (feministische) graphic novel van de Groningse Barbara Stok (over de zelfbewuste en kritische vrouwelijke filosofe Hipparchia) niet ver van de autobiografie van Tanja Nijmeijer, de FARC-strijdster die aan het eind van de 20e eeuw in Groningen studeerde. Aankoop- en selectiebeleid van Het Fort van Sjakoo, de gerenommeerde links-politieke en maatschappijkritische boekhandel in Amsterdam, helpt de kleine Rosa bij het maken van de eigen keuzes.
Tweedehands
Naast de bescheiden collectie nieuwe boeken is er in de winkel een enorme hoeveelheid tweedehandsboeken te vinden. Hierin is de knusse ruimte een snoepwinkel voor een ieder met activistisch-nostalgische gevoelens en een schatkamer voor wie een titel zoekt die in de meeste tweedehandsboekwinkels niet meer te vinden is. Bertrand Russell, Simone de Beauvoir, Emma Brunt, Annie Romein-Verschoor, Nawal el Saadawi, Bertold Brecht, Gorki, Tolstoj, Dostojevski, Domela, Marx, Engels, Fidel Castro – het is er allemaal. En er zijn grenzen: wel boeken óver, niet ván Stalin!
Mensen die boeken inbrengen, komen vaak bij Rosa terecht omdat ze een goede bestemming zoeken voor een voor hen waardevolle verzameling die ze niet bij de eerste de beste ramsjwinkel af willen geven. Zo is er net een prachtige verzameling boeken van de communiste en dichtster H. Roland Holst binnengebracht.
In de winkel staat verder zelfs een kaartenmolen met een keur aan ansichtkaarten, er is wat textiel te koop en jawel, het welbekende gebroken geweertje! En in een kleine ruimte naast die voor de verkoop is ook nog een bibliotheek voor het lenen van boeken.
Rosa wordt bemenst door vier vrijwilligers. Verkoop van de uitgebreide selectie tweedehandsboeken genereert de meeste inkomsten, veel via onlineverkoop. De winkel is te vinden op de eerste verdieping van de Oliemuldersweg 43 en is geopend op dinsdagmiddag van 13.00 tot 17.00 en donderdagmiddag van 13.00 tot 16.00. Iedereen is van harte welkom!
